Βιταμίνες

Λιποδιαλυτές: είναι διαλυτές στο λίπος

Βιταμίνη Α (ρετινόλη)

1. Πηγές: Συκώτι, γάλα, γιαούρτι, τυρί, μαργαρίνη, τόνος, σαρδέλα, αυγά.
2. Δράση: Συντελεί στο να διατηρούνται υγιή τα εξωτερικά στρώματα των ιστών, βοηθά στην καταπολέμηση των δερματικών νοσημάτων, στην όραση και έχει αντικαρκινική δράση.

Βιταμίνη D ή Χοληκαλσιφερόλη

1. Πηγές: Ρέγκα, σαρδέλα, σολομός, βούτυρο, αυγό, συκώτι, γαλακτοκομικά προϊόντα, μοσχαρίσιο κρέας.
2. Δράση: Μαζί με το ασβέστιο και τον φώσφορο είναι απαραίτητη για γερά οστά και δόντια.
3. Ανεπάρκεια: Οστεοπόρωση, οστεομαλακία, ραχίτιδα σε παιδιά, μειωμένη εντερική απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου.
4. Υπερδοσολογία: Υπερασβεστιαιμία, υπερφωσφαταιμία, πονοκέφαλοι, ναυτία, διάρροιες.
5. Ανεπάρκεια: Ανορεξία, καθυστέρηση ανάπτυξης, ευαισθησία στις μολύνσεις, νυχταλωπία, ξηροφθαλμία, κερατινοποίηση επιθηλιακών κυττάρων δέρματος.
6. Υπερδοσολογία: πονοκέφαλος, εμετοί, τριχόπτωση, δερματικές παθήσεις.

Βιταμίνη Ε ή Α-Τοκοφερόλη

1. Πηγές: Φυτικά έλαια, ζωικά λίπη, αυγά, αλεύρι ολικής αλέσεως, κρέας, συκώτι.
2. Δράση: αντιοξειδωτική, αντικαρκινική, ενισχύει τη δράση της βιταμίνης Α.
3. Ανεπάρκεια: Αιμολυτική αναιμία, ατονία μυών, εκφυλιστικές νευροπάθειες, παρεγκεφαλιδική αταξία. Συχνή σε: πρόωρα βρέφη, σύνδρομα δυσαπορρόφησης (κυστική ίνωση, ηπατοχολικές διαταραχές).
4. Υπερδοσολογία: Ανταγωνίζεται την αξιοποίηση της βιταμίνης Α και μπορεί να προκαλέσει παρατεταμένη πηκτικότητα του αίματος, υπέρταση, κεφαλαλγία και γαστρικές διαταραχές.

Βιταμίνη K ή Κινόνη

1. Πηγές: Πράσινα φυλλώδη λαχανικά, κρόκος αυγού, φρούτα, δημητριακά.
2. Δράση: Πήξη του αίματος.
3. Ανεπάρκεια: Προβλήματα στην πηκτικότητα του αίματος, αιμορραγίες, αιμορροφιλία, συχνή σε: νεογέννητα, τραυματίες, νεφροπαθείς, μακροχρόνια αγωγή με αντιβιοτικά
4. Υπερδοσολογία: δεν έχουν παρατηρηθεί αξιοσημείωτες ανεπιθύμητες παρενέργειες.

Υδατοδιαλυτές: είναι διαλυτές στο νερό.

Βιταμίνη Β1 ή θειαμίνη

1. Πηγές: γάλα, συκώτι, δημητριακά, χοιρινό, όσπρια, αναποφλοίωτο ρύζι, πατάτες, αυγά, ντομάτα, φιστίκια.
2. Δράση: βοηθάει το νευρικό σύστημα και τον μεταβολισμό των υδατανθράκων.
3. Ανεπάρκεια: Beri-beri (ανορεξία, δυσπεψία, δυσκοιλιότητα, μειωμένη έκκριση HCl, κατάπτωση, απάθεια, ατονία καρδιακών μυών). Συχνή σε: αλκοολικούς (εγκεφαλοπάθεια Wernike)
4. Υπερδοσολογία: είναι τοξική σε μεγάλες δόσεις.

Βιταμίνη Β2 ή ριβοφλαβίνη

1. Πηγές: συκώτι, αυγά, μοσχαρίσιο κρέας, γάλα, τυρί, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, δημητριακά.
2. Δράση: βοηθάει τον μεταβολισμό των υδατανθράκων, των αμινοξέων και των λιπών.
3. Ανεπάρκεια: Γλωσσίτιδα, χείλωση, πρήξιμο στοματικής κοιλότητας, δερματίτιδα, περιφερική νευροπάθεια.
4. Συχνή σε: αλκοολικούς, καρκινοπαθείς, σε παθήσεις θυρεοειδούς.

Βιταμίνη Β3 ή νιασίνη

1. Πηγές: συκώτι, μοσχάρι, κοτόπουλο, ψάρι, γάλα.
2. Δράση: βοηθάει τον μεταβολισμό των υδατανθράκων, των αμινοξέων και των λιπαρών οξέων.
3. Ανεπάρκεια: Πελάγρα (δερματίτιδα, διάρροια, νευρολογικές διαταραχές, γλωσσίτιδα, ναυτία, εμετός, περιφερική νευρίτιδα)
4. Υπερδοσολογία: τοξική σε μεγάλες δόσεις.

Βιταμίνη Β6 ή πυριδοξίνη

1. Πηγές: συκώτι, μοσχάρι, κοτόπουλο, χοιρινό, δημητριακά, λαχανικά, αυγά, ακατέργαστο ρύζι.
2. Δράση: μεταβολισμός λιπών και πρωτεϊνών, σχηματισμός αιμοσφαιρίνης.
3. Ανεπάρκεια: Παιδιά: νευρολογικές διαταραχές. Ενήλικες: ατονία νευρικού/ μυϊκού, δυσκολία στο βάδισμα, αϋπνία, χείλωση, γλωσσίτιδα, στοματίτιδα, μικροκυτταρική αναιμία.
4. Υπερδοσολογία: τοξική σε μεγάλες δόσεις.

Φυλλικό οξύ

1. Πηγές: συκώτι, μανιτάρια, πράσινα φυλλώδη λαχανικά (κυρίως σπανάκι, μπρόκολο), μοσχάρι, όσπρια, δημητριακά, μανιτάρια, αυγά.
2. Δράση: σχηματισμός ερυθρών αιμοσφαιρίων, βοηθά σε νευρικές και αναπαραγωγικές διαταραχές.
3. Ανεπάρκεια: Μεγαλοβλαστική αναιμία. Συχνή σε: υπέρ-ομοκυστεϊναιμία, καρκίνο, αλκοολισμό, φλεγμονώδεις εντεροπάθειες.
4. Υπερδοσολογία: τοξικό σε μεγάλες δόσεις.

Βιταμίνη Β12 ή κοβαλαμίνη

1. Πηγές: συκώτι, γάλα, αυγά, ψάρι, τυρί, μοσχάρι, κοτόπουλο.
2. Δράση: σχηματισμός ερυθρών αιμοσφαιρίων, βοηθάει τον μεταβολισμό των υδατανθράκων, των αμινοξέων και των λιπαρών οξέων.
3. Ανεπάρκεια: Μεγαλοβλαστική αναιμία, διαταραχές νευρικού συστήματος, άσπρα χείλη, κάψιμο στη γλώσσα, αδύνατη μνήμη.

Παντοθενικό οξύ

1. Πηγές: συκώτι, κρόκος αυγού, λαχανικά (μπρόκολο, μανιτάρια, αβοκάντο), γάλα, σολομός.
2. Δράση: μεταβολισμός υδατανθράκων, αμινοξέων και λιπαρών οξέων.
3. Ανεπάρκεια: Κόπωση, ατονία, εμετός. Μόνο σε: σοβαρό υποσιτισμό.

Βιταμίνη C ή ασκορβικό οξύ

1. Πηγές: εσπεριδοειδή, πράσινα λαχανικά (μπρόκολο, πιπεριές, σπανάκι), ντομάτες, κουνουπίδι, πατάτες, φράουλες, ρόδια, ακτινίδια.
2. Δράση: βοηθάει στην ανάπτυξη και στην καλή λειτουργία των βλεννογόνων, έχει αντιοξειδωτική και αντικαρκινική δράση, βοηθάει στην επούλωση των πληγών, επιταχύνει την ανάρρωση και ενισχύει το αμυντικό σύστημα.
3. Ανεπάρκεια: σκορβούτο, υπνηλία, κόπωση, μάτωμα ούλων, ευπάθεια σε κρυολογήματα.
4. Υπερδοσολογία: διάρροια, γαστρεντερικές και νεφρικές διαταραχές.

http://www.personaldiet.gr