Ποιος είναι ο μηχανισμός της πείνας;

Ένα πολύ συνηθισμένο ερώτημα που συχνά μας απασχολεί είναι το «ποιος είναι ο μηχανισμός της πείνας», γιατί και πως καταστέλλεται μετά το φαγητό?
Θα προσπαθήσω να κάνω μια σύντομη περιγραφή του μηχανισμού και των κυριότερων συνιστωσών του.

Το πρώτο πράγμα που προκαλεί η είσοδος του φαγητού στο στομάχι είναι η διάταση δηλαδή το τέντωμα των τοιχωμάτων του.Η διάταση του στομαχιού από την εισερχόμενη τροφή και η ανίχνευση από τον οργανισμό των μακροθρεπτικών συστατικών όπως το λίπος ή η πρωτεΐνη μέσα στο έντερο είναι όλα ισχυρά μηνύματα κορεσμού. Θέτουν τέλος σε ένα γεύμα και για κάποιο χρονικό διάστημα εμποδίζουν την επιθυμία για την περαιτέρω κατανάλωση τροφής. Τελικά, η πείνα επικρατεί πάλι και η ανάγκη για φαγητό ακολουθεί.
Η εναλλαγή μεταξύ της πείνας και κορεσμού είναι επεισοδιακή και καθορίζει την ανάγκη κατανάλωσής τροφής καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Εντούτοις, δεν είναι μόνο η απουσία των επεισοδιακών μηνυμάτων κορεσμού που επηρεάζουν την έκφραση της πείνας. Η μείωση των επιπέδων γλυκόζης αίματος και των επιπέδων της λεπτίνης ορμόνης του λιπώδους ιστού δείχνουν ένα έλλειμμα στη διαθέσιμη ενέργεια καθώς και στην προσωρινά «αποθηκευμένη» ενέργεια. Οι παράγοντες αυτοί αποτελούν μια κατηγορία φυσιολογικών σημάτων που επηρεάζουν επίσης την έκφραση της όρεξης.
Όπως τα επεισοδιακά σήματα κορεσμού έτσι και αυτά τα σήματα ενεργούν κανονικά στους ανασταλτικούς μηχανισμούς στον υποθάλαμο δηλαδή τα ανορεξιογόνα κυκλώματα.
Η απουσία των σημάτων κορεσμού δημιουργεί μια ενεργό ανάγκη έναρξης της σίτισης. Άλλοι παράγοντες που δείχνουν την ενεργειακή κατάσταση του σώματος, όπως αδιπονεκτίνη, οι κυτοκίνες και οι γεννητικές ορμόνες, εμφανίζονται επίσης να ενεργούν στα κέντρα ενεργειακής ρύθμισης μέσα στον εγκέφαλο και ιδιαίτερα στον υποθάλαμο, για να καταστείλουν κυρίως την πείνα.
Υπάρχουν όμως και σήματα που αυξάνουν την πείνα όπως η εντερική ορμόνη γκρελίνη που εμφανίζεται αυξημένη πρίν από το γεύμα και μειώνεται μετά.
Αν χορηγήσουμε προγευματικά την ορμόνη η ανάγκη για φαγητό αυξάνεται,κατά εναν ενδιαφέροντα,τρόπο οι δέκτες γκρελίνης εντοπίζονται στις διάφορες υποθαλαμικές θέσεις που αποτελούν μέρος των ορεξιογόνων κυκλωμάτων αυξάνοντας την ανάγκη για φαγητό. Αυτά τα κυκλώματα περιέχουν πολλά νευροπεπτιδια, όπως το νευροπεπτίδιο Υ ,οι ορεξίνες,η ορμόνη μελανοκορτίνη και η γαλανίνη,ουσίες οι οποίες υποκινούν την ανάγκη για φαγητό. Η ακριβής φύση του φυσιολογικού και νευροβιολογικού μηχανισμού της όρεξης φαίνεται να είναι μια εξαιρετικά περίπλοκη διαδικασία και πρέπει να σημειωθεί ότι οι βιολογικοί μηχανισμοί που είναι καθοριστικοί στην έκφραση της πείνας δεν είναι ανεξάρτητοι από ψυχολογικές επιδράσεις. Πράγματι, τα αισθητηριακά και γνωστικά μηνύματα που υποκινούν την πείνα παράγουν φυσιολογικές αλλαγές που δημιουργούν ανάγκες για φαγητό και μεταβολισμό της ενέργειας και βοηθούν στη συνέχεια αυτές τις διαδικασίες. Αυτό φέρνει και τους ψυχολογικούς παράγοντες να είναι σημαντικοί στην έκφραση της όρεξης.
Ένας λοιπόν ορμονικός κύκλος επηρεαζόμενος από αντικειμενικά ερεθίσματα και βιοχημικές διαδικασίες αλλά και την ψυχική μας διάθεση δημιουργεί αλλά και καταστέλλει το αίσθημα της πείνας με κέντρο τον εγκέφαλο και ειδικά τον υποθάλαμο.

 http://thenutritionistinformer.blogspot.com/2010/09/blog-post_21.html