Μητέρα-χταπόδι κυοφορεί τα μικρά της για πάνω από 4 χρόνια!

Το χταπόδι του είδους Graneledone boreopacifica κατέχει πλέον το ρεκόρ μακροχρόνιας κύησης, καθώς εντοπίστηκε θηλυκό στις ακτές της Καλιφόρνια που κυοφορούσε για σχεδόν 4 και μισό χρόνια. Το προηγούμενο ρεκόρ ανήκε στην αλπική σαλαμάνδρα, που περνούσε την ίδια διαδικασία για τέσσερα χρόνια, ενώ στο βασίλειο των ψαριών, το ρεκόρ φτάνει …μόλις στους 4 με 5 μήνες. Πριν εντοπιστεί το κεφαλόποδο στην Καλιφόρνια, το αντίστοιχο ρεκόρ για τα χταπόδια ανήκε στο είδος Bathypolypus arcticus με 14 μήνες κυοφορία σε περιβάλλον εργαστηρίου.

Τα αποτελέσματα των ερευνητών στο Ινστιτούτο Θαλάσσιων Ερευνών του Κόλπου του Monterey δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό PLoS ONE και προκάλεσαν έκπληξη στην ερευνητική κοινότητα, καθώς τα χταπόδια των ρηχών νερών συνήθως εμφανίζονται μετά από λίγους μόνο μήνες, πιθανώς επειδή το θηλυκό χταπόδι τα προστατεύει και τα καθαρίζει μέχρι να εκκολαφθούν. Τον Απρίλιο 2007, ο Δρ. Robison και οι συνεργάτες του εξερευνούσαν τον κόλπο και εντόπισαν το χταπόδι χάρη σε ένα τηλεχειριζόμενο υποβρύχιο. Μέσα στα επόμενα 4 και μισό χρόνια, η ερευνητική ομάδα επέστρεψε 18 φορές στο ίδιο σημείο και έβρισκε το ίδιο ακριβώς χταπόδι (ξεχώριζε χάρη σε χαρακτηριστικές ουλές στα πλοκάμια τους). Παρακολουθώντας το μεγάλωμα των αυγών με τη χρήση εξειδικευμένων laser, οι ερευνητές ήταν πεπεισμένοι ότι μπροστά τους εξελίσσεται η εκκόλαψη μιας και μόνο συγκεκριμένης γενιάς, όπως συμβαίνει και με σχεδόν όλα τα είδη χταποδιών. Χρειάστηκε να περάσουν 40 μήνες για να αρχίσουν να γίνονται ευδιάκριτα τα εκκολαπτόμενα χταπόδια μέσα στα αυγά της μητέρας τους.

Κάθε φορά που το τηλεχειριζόμενο υποβρύχιο ξεκινούσε την κατάδυσή του για να ψάξει για το χταπόδι, οι επιστήμονες …στοιχημάτιζαν για το αν θα βρισκόταν ακόμα εκεί. Καθώς οι μήνες προχωρούσαν, έδιναν ολοένα και μικρότερες πιθανότητες – μόνο ο χειριστής του σκάφους παρέμενε σχεδόν σίγουρος ότι θα το ξανασυναντήσουν.

Μήνα με το μήνα, το μωβ και γεμάτο σχέδια δέρμα του χταποδιού άρχισε να παίρνει ένα χλωμό άσπρο χρώμα, καθώς έχανε μυϊκό ιστό, ενώ τα μάτια του άρχισαν να θολώνουν, δείγμα της ταχείας γήρανσης πριν το φυσικό θάνατο του χταποδιού. Παρόλα αυτά, το χταπόδι ποτέ δεν έφευγε από τη θέση του – οι επιστήμονες εικάζουν ότι διατηρείτο στη ζωή ακόμα και χωρίς τροφή, χάρη στον εξαιρετικά μειωμένο μεταβολισμό του, εξαιτίας του κρύου νερού και της ακινησίας. Η τελευταία φορά που η ερευνητική ομάδα συνάντησε το χταπόδι ήταν τον Σεπτέμβριο του 2011, καθώς τον επόμενο μήνα εντόπισε μόνο υπολείμματα των αυγών, δείγμα της επιτυχούς εκκόλαψής τους. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε ανάμεικτα συναισθήματα στους ερευνητές: ανακούφιση για την ολοκλήρωση του «μαρτυρίου», αλλά και λύπη για το γεγονός ότι δε θα ξανάβλεπαν το θηλυκό χταπόδι.

Σε αντίθεση με τα χταπόδια των ρηχών νερών, που συχνά γεννούν χιλιάδες αυγά που φτάνουν σε μέγεθος πλαγκτόν, αυτό το θηλυκό φάνηκε να γέννησε γύρω στα 160 μεγάλα αυγά, που ξεπέρασαν σε μέγεθος τα 3 εκατοστά. Με δεδομένο ότι το συγκεκριμένο είδος θεωρείται ως το πιο εξελιγμένο ανάμεσα στα χταπόδια, αυτή η στρατηγική σε ό,τι αφορά στην αναπαραγωγή φαίνεται να λειτουργεί προς όφελός του, ενώ κάνει τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι συσχετίζεται και με το μεγάλο προσδόκιμο ζωής τους, καθώς τα περισσότερα χταπόδια ζουν μόνο για ένα ή δύο χρόνια.

 http://www.openscience.gr/