Το υπερηχογράφημα είναι ήχος. Ένας ήχος που δεν τον ακούμε, διότι η συχνότητά του είναι πέρα από την συχνότητα που μπορεί να ακούσει το αυτί μας (20 - 20000 κύκλους ανά δευτερόλεπτο), ο σκύλος π.χ. μπορεί να ακούσει και πέρα από 20000 κύκλους ανά δευτερόλεπτο, δηλαδή μπορεί να ακούσει τους υπέρηχους (υπάρχουν και ειδικές σφυρίχτρες που ακούει ο σκύλος και δεν ακούει ο άνθρωπος).
Ο ήχος ,ως γνωστόν, μεταδίδεται στον αέρα, αλλά και στα υγρά, με μεγαλύτερη ταχύτητα, καθώς και στα στερεά, με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα.
Με ειδικά μηχανήματα στέλνουμε τον ήχο (υπέρηχο) μέσα στο σώμα μας. Αν εκεί βρει σκληρό ιστό π.χ. κόκαλο, ανακλάται και δίνει στο μόνιτορ εικόνα έντονη άσπρη, αν βρει μαλακό ιστό, π.χ. υγρό δεν ανακλάται και δίνει στο μόνιτορ εικόνα μαύρη. Αναλόγως με την πυκνότητα λοιπόν, θα είναι η εικόνα στο μόνιτορ και των άλλων ιστών (ανοιχτό γκρι, σκούρο γκρι), με αποτέλεσμα να έχουμε μια εικόνα, (περίπου) των εσωτερικών μας οργάνων.
Αυτή είναι η λειτουργία των μηχανημάτων των υπερήχων, τελείως ακίνδυνη αφού δεν έχει ακτινοβολία, όπως αντιθέτως η αξονική και οι άλλες ακτινογραφίες που έχουν.
Οι υπέρηχοι στην γυναικολογία και στην μαιευτική, έχουν βοηθήσει πολύ στην διάγνωση, πολλές φορές περισσότερο από την αξονική τομογραφία, καθώς και από την μαγνητική τομογραφία (άλλη η χρησιμότητα βέβαια της κάθε μιας).
Στην γυναικολογία και την μαιευτική, έχουμε δυο οδούς εισόδου (προσπέλασης) των υπερήχων στην πύελο, την κοιλιακή και την κολπική.
Στην γυναικολογία:
Την κοιλιακή την χρησιμοποιούμε για να έχουμε μεγαλύτερη συνολική διάγνωση της πυέλου, όπως σε μεγάλα ινομυώματα και μεγάλους εξαρτηματικούς όγκους.
Με το υπερηχογράφημα μπορούμε να μετρήσουμε το ινομύωμα ή τον εξαρτηματικό όγκο, επίσης με την μέθοδο Doppler, να βοηθήσει στην διαφορική διάγνωση καλοήθους ή κακοήθους όγκου (η βιοψία πάντα δίνει την τελική διάγνωση).
Την κολπική για να έχουμε καλύτερη διακριτική ικανότητα, π.χ. για τον έλεγχο της ωορρηξίας, μικρά ινομυώματα, εξέταση και εδώ με Doppler για την διαφορική διάγνωση καλοήθους ή κακοήθους όγκου, πολύποδες, κύστες, υπερπλασίες, μέτρηση του πάχους του ενδομητρίου (η εσωτερική επιφάνεια της μήτρας που αιμορραγεί κάθε μήνα με την περίοδο της γυναίκας), αν το ενδομήτριο είναι παχύ, ιδίως σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, πρέπει να γίνεται βιοψία ενδομητρίου μετά από απόξεση, για να αποκλείσουμε καρκίνο ενδομητρίου.
Στην μαιευτική: Την κοιλιακή την χρησιμοποιούμε για προχωρημένη εγκυμοσύνη.
Την κολπική σε αρχόμενη εγκυμοσύνη για να προσδιορίσουμε την ηλικία της εγκυμοσύνης και για την διάγνωση της εξωμητρίου κυήσεως.
Γενικά στην μαιευτική οι υπέρηχοι έχουν προσφέρει πάρα πολλά με την εξέλιξη των μηχανημάτων αυτών, ώστε με τα τρισδιάστατα (3D) και τετρασδιάστατα (4D) μηχανήματα να έχουμε εικόνα περίπου σαν την φωτογραφία του εμβρύου.
Με την εξέταση υπερήχων β'; επιπέδου, ελέγχουμε τα όργανα του εμβρύου (όσα μπορούμε) για μια σωστή ανατομία του εμβρύου. Στην εξέταση αναφέρονται σε χαρτί τα όργανα που ελέγχθηκαν. Με τον υπέρηχο μπορεί να φανεί και το φύλο του εμβρύου. Αν δεν υπήρχαν οι υπέρηχοι, δεν θα μπορούσε να γίνει η αμνιοπαρακέντηση με ασφάλεια, ούτε η λήψης τροφοβλάστης.
Επίσης με τα μηχανήματα υπερήχων με DOPPLER, μπορούμε να ελέγξουμε την κυκλοφορία της μήτρας προς τον πλακούντα και από τον πλακούντα προς το έμβρυο, έτσι μετράμε την καλή τροφή (αιμάτωση) του εμβρύου, που μαζί με το NST (έλεγχος για το στρες του εμβρύου) ελέγχουμε την κατάσταση του εμβρύου μέσα στην μήτρα. Επίσης μπορούμε να μετρήσουμε τα αγγεία του ομφαλίου λώρου, καθώς και τις περιτυλίξεις του ομφαλίου λώρου στο έμβρυο.
Τέλος, στον μαστό τα υπερηχογραφήματα συμπληρώνουν την μαστογραφία, για να διαγνώσουν τους όγκους, αν είναι κυστικοί ή συμπαγείς και για να είναι εύκολη η λήψης βιοψίας.
Επίσης σε νεαρές γυναίκες, που δεν θέλουμε να κάνουμε μαστογραφία, λόγω της ακτινοβολίας που έχει η μαστογραφία.
Αν σκεφθεί κανείς ότι πριν μερικές δεκαετίες τίποτα από αυτές τις διαγνώσεις δεν μπορούσαμε να έχουμε (ούτε καν το φύλο του εμβρύου), καταλαβαίνουμε την αξία των υπερήχων, τόσο στην μαιευτική, όσο στην γυναικολογία και στην εξέταση του μαστού.
ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΑΛΛΟΣ
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου