Τρισεκατομμύρια μικρόβια, ιοί και άλλοι μικροοργανισμοί συγκατοικούν με κάθε υγιή άνθρωπο, σε σημείο που ορισμένοι επιστήμονες θέτουν πλέον το ερώτημα πόσο…άνθρωπος είναι ο καθένας μας, με δεδομένο ότι οι κάθε είδους μικροσκοπικοί συγκάτοικοι στο σώμα μας είναι συνολικά δεκαπλάσιοι σε σχέση με τον αριθμό των ανθρωπίνων κυττάρων, αν και λόγω του μικρού μεγέθους τους αποτελούν μόνο το 1% έως 3% του βάρους ενός ανθρώπου. Έτσι σε έναν ενήλικο που ζυγίζει 90 κιλά, περίπου ένα έως τρία κιλά από το βάρος του αναλογούν στα βακτήριά του που φιλοξενούνται στο σώμα του. Με άλλα λόγια -και αυτό αρχίζει τώρα να συνειδητοποιείται- τα σώματά μας δεν είναι πλήρως ανθρώπινα!
Το εντυπωσιακό αυτό γεγονός αναδεικνύεται από την πιο περιεκτική μέχρι σήμερα απογραφή του ανθρωπίνου μικροβιώματος (κατ' αντιστοιχία του γονιδιώματος), δηλαδή των κοινοτήτων και αποικιών των πολυποίκιλων μικροοργανισμών του ανθρώπου, που δημοσιοποιήθηκε από το Πρόγραμμα Ανθρωπίνου Μικροβιώματος των ΗΠΑ. Πρόκειται για το προϊόν μίας φιλόδοξης πενταετούς έρευνας από 200 επιστήμονες 80 πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων, υπό τον συντονισμό των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ.
Τα αποτελέσματα των ερευνών παρουσιάστηκαν σε μία σειρά επιστημονικών ερευνών, δύο στο περιοδικό «Nature» και 12 στο περιοδικό PLoS. Οι ερευνητές για πρώτη φορά ανέλυσαν εξονυχιστικά τους μικροβιακούς πληθυσμούς 242 υγιών ενηλίκων ηλικίας 18 έως 40 ετών (129 ανδρών και 113 γυναικών), από τους οποίους έλαβαν δείγματα ιστών από δεκάδες διαφορετικά σημεία του σώματός τους (δέρμα, στόμα, μύτη, έντερο, κόλπος κ.α.).
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η «απογραφή» αναδεικνύει την καθοριστική σημασία της μικροσκοπικής «παρέας» που κάθε άνθρωπος, θέλοντας και μη, κουβαλάει μαζί του κάθε στιγμή. Αν και μερικές φορές τα μικρόβια αυτά προκαλούν κάποια ελαφριά ή σοβαρότερη ασθένεια, τον περισσότερο χρόνο ζουν σε αρμονική ισορροπία με τον άνθρωπο και μάλιστα παίζουν ζωτικό ρόλο, όπως να διασπούν τροφές που ο άνθρωπος μόνος του δεν θα μπορούσε να χωνέψει. Παράλληλα, παράγουν βιταμίνες και αντιφλεγμονώδεις ουσίες που ο άνθρωπος δεν μπορεί να παράγει, ενισχύοντας έτσι το ανοσοποιητικό σύστημά μας και καταπολεμώντας τα παθογόνα μικρόβια. Στην πραγματικότητα, χωρίς τους μικροοργανισμούς «του», ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να επιβιώσει.
Όπως διαπιστώθηκε, σχεδόν όλοι οι υγιείς άνθρωποι είναι φορείς παθογόνων μικροοργανισμών, χωρίς όμως συνήθως να αρρωσταίνουν. Το ερώτημα στο οποίο πλέον στρέφεται η προσοχή των επιστημόνων, είναι πότε και γιατί «πυροδοτείται» μία -ίσως και θανατηφόρα- ασθένεια σε ένα άνθρωπο, ενώ ένας άλλος που έχει παρόμοια μικρόβια, παραμένει υγιής.
Η «χαρτογράφηση», μεταξύ άλλων, έδειξε ότι ενώ ως τώρα οι γιατροί είχαν απομονώσει μόνο μερικές εκατοντάδες είδη βακτηρίων μέσα στο ανθρώπινο σώμα, στην πραγματικότητα υπάρχουν πάνω από 10.000 βακτηριακά είδη στο ανθρώπινο οικοσύστημα.
Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι αυτή η πληθώρα των μικροβίων συνεισφέρει για την ανθρώπινη επιβίωση πολύ περισσότερα γονίδια από ό,τι ο ίδιος ο άνθρωπος. Ενώ το ανθρώπινο γονιδίωμα διαθέτει περίπου 22.000 γονίδια που κωδικοποιούν τις αναγκαίες πρωτεΐνες, το ανθρώπινο μικροβίωμα περιλαμβάνει γύρω στα οκτώ εκατομμύρια τέτοια γονίδια, άρα τα γονίδια των βακτηρίων μέσα στο σώμα μας είναι 360 φορές περισσότερα από τα αμιγώς «δικά μας», δηλαδή τα ανθρώπινα (αν και πλέον αρχίζει να γίνεται δυσδιάκριτο τι πρέπει να θεωρηθεί ως «δικό μας» στο πλαίσιο μιας τέτοιας στενής συμβίωσης με αμοιβαίο όφελος).
Μερικοί επιστήμονες αντιμετωπίζουν πια τους ανθρώπους ως «υπερ-οργανισμούς», δηλαδή ως κοινότητες ανθρωπίνων και μικροβιακών κυττάρων και γονιδίων που ζουν συνεργειακά. Ορισμένοι δεν διστάζουν να δηλώσουν ότι «τα σώματά μας δεν είναι παρά μέρος ενός μικροβιακού κόσμου» ή ότι αποτελούν «οικοσυστήματα πάνω σε δύο πόδια».
Η «απογραφή» επιβεβαίωσε ότι η σύνθεση των μικροβίων στο σώμα μας συνεχώς μεταβάλλεται, ιδίως αν κανείς αρρωστήσει ή πάρει φάρμακα, όπως αντιβιοτικά. Ακόμα, τα μικρόβια έχουν πολύ διαφορετική σύνθεση ανάλογα με το που «μένουν». Έτσι, αυτά που προτιμούν τα δόντια μας, είναι διαφορετικά από εκείνα στο σάλιο μας. Το δέρμα μας είναι σχεδόν πάντα το μέρος του σώματός μας με την μεγαλύτερη ποικιλία μικροοργανισμών.
Από την άλλη, τα μικρόβια διαφέρουν αισθητά από άνθρωπο σε άνθρωπο. Έτσι, δεν φαίνεται ότι ένας άνθρωπος χρειάζεται να διαθέτει στο σώμα του συγκεκριμένα είδη βακτηρίων για να παραμένει υγιής, καθώς διαφορετικά βακτήρια είναι σε θέση να επιτελέσουν παρόμοιες ευεργετικές λειτουργίες μέσα στο ανθρώπινο «σπίτι» τους.
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_14/06/2012_446949
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου