Άγνωστο στους επιστήμονες το στέλεχος της E.coli που προκαλεί την επιδημία

Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο

Η αιμορραγική γαστρεντερίτιδα που έχει προσβάλλει εκατοντάδες ανθρώπους στην Ευρώπη οφείλεται σε στέλεχος του βακτηρίου Escherichia coli που δεν έχει απομονωθεί από ασθενείς ποτέ στο παρελθόν, ανακοίνωσε την Πέμπτη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας -οι προκαταρκτικές γενετικές αναλύσεις δείχνουν ότι πρόκειται για «υβρίδιο» δύο άλλων στελεχών, που παρουσιάζει ασυνήθιστα υψηλή τοξικότητα.
Σύμφωνα μάλιστα με Κινέζους ειδικούς, το νέο στέλεχος είναι ανθεκτικό σε «αρκετές κατηγορίες» αντιβιοτικών.

Αν και οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το μικρόβιο είναι πιθανό να έφτασε στον πληθυσμό μέσω μολυσμένων λαχανικών, οι αρχικές υποψίες για τα ισπανικά αγγούρια διαψεύστηκαν και η πηγή της επιδημίας παραμένει άγνωστη.

Δεδομένου πάντως ότι η E.coli είναι κολοβακτηρίδιο και ζει στο πεπτικό σύστημα των ζώων, η πιθανότερη εξήγηση είναι ότι η επιδημία προήλθε από τη χρήση μολυσμένης κοπριάς ως λιπάσματος.

Μέχρι στιγμής, το νέο στέλεχος έχει μολύνει περισσότερους από 1.500 ανθρώπους, από τους οποίους οι 470 έχουν εμφανίσει «αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο». Η πολύ σπάνια αυτή διαταραχή μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια και κανονικά πλήττει συχνότερα τα νήπια. Περιέργως, όμως, τα θύματα της νέας επιδημίας είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα ενήλικες γυναίκες.

Την Πέμπτη, οι θάνατοι αυξήθηκαν στους 18, από τους οποίους οι 17 στη Γερμανία.

Η ευρωπαϊκή επιδημία είναι ήδη η τρίτη μεγαλύτερη που προκαλείται από E.coli, και πιθανώς η πιο θανατηφόρα. Το 1996, δώδεκα άτομα πέθαναν στην ιαπωνική επιδημία που προσέβαλε 9.000 ανθρώπους, ενώ το 2000 επτά θάνατοι καταγράφηκαν στον Καναδά.

Οι γερμανικές αρχές έχουν συστήσει την αποφυγή της κατανάλωσης ωμού μαρουλιού, τομάτας και αγγουριού.

Ως προληπτικά μέτρα για την αποφυγή λοίμωξης από τρόφιμα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνιστά:

• Καλό πλύσιμο των χεριών πριν από το μαγείρεμα
• Διαχωρισμό των μαγειρεμένων και ωμών φαγητών και ειδικά του κρέατος
• Καλό μαγείρεμα των τροφίμων (καταστρέφει το βακτήριο αλλά και τις τοξίνες του)
• Καλό πλύσιμο των λαχανικών, ειδικά αν πρόκειται να καταναλωθούν ωμά
• Ορισμένοι ειδικοί συνιστούν επίσης το ξεφλούδισμα φρούτων και λαχανικών όπου αυτό είναι δυνατόν

Αρκετά εργαστήρια σε όλο τον κόσμο εργάζονται πυρετωδώς για να προσδιορίσουν την πλήρη γενετική αλληλουχία του βακτηρίου, η οποία μπορεί να αποκαλύψει γιατί το συγκεκριμένο στέλεχος είναι παθογόνο, σε αντίθεση με τα εκατοντάδες στελέχη που ζουν κανονικά στο πεπτικό σύστημα όλων των ανθρώπων.

Η Χίλντε Κρούσε, ειδικός του ΠΟΥ για την ασφάλεια των τροφίμων, δήλωσε στο Associated Press ότι, βάσει των πρώτων στοιχείων, το συγκεκριμένο στέλεχος είναι νέο και φαίνεται να προήλθε από ανασυνδυασμό δύο άλλων παθογόνων στελεχών.

«Πρόκειται για ένα μοναδικό στέλεχος που δεν έχει απομονωθεί από ασθενείς στο παρελθόν» είπε η Κρούσε, επισημαίνοντας ότι δεν είναι ασύνηθες τα διάφορα στελέχη E.coli να ανταλλάσουν γονίδια μεταξύ τους.

Πρόσθεσε ότι το βακτήριο έχει «διάφορα χαρακτηριστικά που αυξάνουν την παθογένεια και την παραγωγή τοξινών».

Επανέλαβε επίσης ότι το νέο μικρόβιο πιθανότατα προήλθε από κάποιο ζώο -του οποίου η μολυσμένη κοπριά  χρησιμοποιήθηκε αργότερα σε καλλιέργειες.

Για νέο στέλεχος έκαναν λόγο λίγο αργότερα και ειδικοί του Ινστιτούτου Γενωμικής του Πεκίνου, οι οποίοι συνεργάζονται με το γερμανικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Hamburg-Eppendorf.

«Αυτή η E.coli είναι νέο στέλεχος του βακτηρίου που είναι εξαιρετικά μολυσματικό και τοξικό» ανέφεραν οι επιστήμονες σύμφωνα με το Reuters.

Η γενετική αλληλουχία του νέου στελέχους, πρόσθεσαν, παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες με ένα άλλο στέλεχος που ονομάζεται EAEC 55989. Το στέλεχος αυτό είχε απομονωθεί από την κεντρική Αφρική και είναι γνωστό ότι προκαλεί σοβαρή διάρροια.

Ακόμα, οι Κινέζοι γενετιστές διαπίστωσαν ότι το νέο στέλεχος παρουσιάζει ανθεκτικότητα σε αρκετές κλάσεις αντιβιοτικών.

Στη Γερμανία, τα αντιβιοτικά δεν απέδωσαν στην αντιμετώπιση των σοβαρότερων κρουσμάτων, ωστόσο οι γιατροί χρησιμοποίησαν με επιτυχία το αντίσωμα εκουλιζουμάμπη, το οποίο αναπτύχθηκε για μια άλλη, σπάνια πάθηση του αίματος και θεωρείται σήμερα το ακριβότερο φάρμακο του κόσμου.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από Associated Press