Τετάρτη 19 Ιανουαρίου 2022

Ο σχηματισμός των σταλακτιτών και των σταλαγμιτών

 


Ένα από τα πιο εντυπωσιακά δημιουργήματα της φύσης είναι τα υπόγεια σπήλαια με σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

 Στην Ελλάδα είναι πολύ γνωστά τα σπήλαια της Δηρού, των Ιωαννίνων, της Παιανίας και άλλα. 

Το νερό της βροχής είναι όξινο λόγω της αντίδρασης του με το CO 2 της ατμόσφαιρας. 

Έτσι όταν το όξινο νερό περνάει μέσα από τα ασβεστολιθικά πετρώματα τα διαβρώνει, μετατρέποντας αργά το ανθρακικό ασβέστιο (CaCO 3 ), σε όξινο ανθρακικό ασβέστιο (Ca(HCO 3 ) 2 ). Σαν αποτέλεσμα της διάλυσής τους τα ασβεστολιθικά πετρώματα αποσαρθρώνονται και σχηματίζονται τα σπήλαια. 

Επειδή το όξινο ανθρακικό ασβέστιο που σχηματίζεται είναι ευδιάλυτο άλας στο νερό δημιουργούνται ιόντα ασβεστίου (Ca 2 + ) και διτανθρακικού ανιόντος (HCO 3 - ).

 Όταν το νερό αυτό δημιουργεί σταγόνες (στάζει) στην οροφή του σπηλαίου, οι σταγόνες εξατμίζονται και σχηματίζεται (αποτίθεται) πάλι το λευκό στερεό ανθρακικό ασβέστιο, με βάση την αντίστροφη αντίδραση: 

Έτσι σχηματίζονται οι σταλακτίτες, σταγόνα -σταγόνα για χιλιάδες χρόνια. 

 Μερικές φορές σταγόνες από την άκρη ενός σταλακτίτη πέφτουν στο έδαφος, εξατμίζονται, με αποτέλεσμα πάλι την απόθεση στερεό ανθρακικού ασβεστίου και το σχηματισμό των σταλαγμιτών, που ορθώνονται από το έδαφος προς την οροφή. Αυτός είναι ό λόγος που ένας σταλαγμίτης βρίσκεται συνήθως κάτω από ένα σταλακτίτη. 

 Πολλές φορές το νερό κυλά αργά στα τοιχώματα του σπηλαίου και με την εξάτμισή του σχηματίζει πέτρινα ποτάμια ανθρακικού ασβεστίου. Η παρουσία αλάτων άλλων μετάλλων και άλλων ουσιών στο νερό δίνουν στους σταλακτίτες και τους σταλαγμίτες υπέροχα χρώματα. Τα άλατα του σιδήρου τους προσδίδουν το κοκκινωπό χρώμα της σκουριάς. Τα άλατα του χαλκού, πράσινο και το θείο κίτρινο. Αν δεν υπάρχουν αυτές οι προσμίξεις, οι σταλαγμίτες και οι σταλακτίτες είναι γαλακτώδεις και ημιδιαφανείς. 

Οι μοναδικοί αυτοί σχηματισμοί μεγαλώνουν με πολύ αργό ρυθμό. Ένας σταλακτίτης αυξάνεται κατά μέσο όρο περίπου ένα εκατοστό το χρόνο. Επομένως γίνεται έτσι κατανοητό γιατί θα πρέπει οι επισκέπτες των σπηλαίων αυτών να είναι πολύ προσεκτικοί. Η παραμικρή φθορά θα κάνει πάρα πολλά χρόνια να αποκατασταθεί!

 http://molwave.chem.auth.gr/fabchem/?q=node/89

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...