Η αραχίδα στη διατροφή μας

Η αραχίδα (ή όπως είναι κοινώς γνωστό, το αράπικο φιστίκι), είναι ο καρπός του φυτού Αραχίδα. Τα αράπικα φιστίκια (Arachis hypogaea) προέρχονται από τη Νότια Αμερική και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι πως δεν αυξάνονται, όπως όλοι οι άλλοι ξηροί καρποί στα δέντρα, αλλά κάτω από το έδαφος.

Ο σπόρος που χρησιμοποιείται ως ξηρός καρπός (γιατί μπορεί να προορίζεται για βιομηχανική επεξεργασία π.χ. έλαιο), επιθυμητό είναι να έχει σχετικά μικρή περιεκτικότητα σε λάδι, υψηλή σε πρωτεΐνες και ζάχαρα, να είναι καλά αναπτυγμένος και με προτιμώμενα χρώματα περισπερμίου ανοικτό καφέ, ροζ ή κόκκινο. Όταν η αραχίδα διατίθεται με τη μορφή λοβών, μεγάλη σημασία έχει και το χρώμα του περιβλήματος που πρέπει να είναι ελαφρό κρεμ. Οι σπόροι για τη βιομηχανία πρέπει να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λάδι, μεγάλη αναλογία σπόρων σε σχέση με τα περιβλήματα των λοβών και ικανότητα αποθήκευσης χωρίς μεγάλη υποβάθμιση της ποιότητας.

Τα φιστίκια είναι εύπεπτα και η πρωτεΐνη τους είναι άριστης ποιότητας. Για ανθρώπινη κατανάλωση χρησιμοποιούνται:


α) ολόκληροι λοβοί από τους οποίους τρώγονται μόνο οι σπόροι,
β) καθαροί ψημένοι σπόροι, οι οποίοι χρησιμοποιούνται ως ξηρός καρπός και στη ζαχαροπλαστική και
γ) αραχιδοβούτυρο (φυστικοβούτυρο), που παράγεται από ψημένα φιστίκια (χωρίς περισπέρμιο) τα οποία αλέθονται και αναμειγνύονται με διάφορες ουσίες.

Το λάδι της αραχίδας θεωρείται εξαιρετικό λάδι για ανθρώπινη κατανάλωση. Ένα μέρος αυτού υδρογονώνεται και χρησιμοποιείται στη βιομηχανία μαργαρίνης και μαγειρικού λίπους. Το κατώτερης ποιότητας λάδι χρησιμοποιείται στη βιομηχανία για παρασκευή σαπουνιών κ.ά. Το αραχιδέλαιο θεωρείται ένα από τα καταλληλότερα λάδια για τηγάνισμα.

Η αραχιδόπιττα που μένει μετά την παραλαβή του λαδιού, χρησιμοποιείται κυρίως στη διατροφή των ζώων και μία ελάχιστη ποσότητα στη διατροφή του ανθρώπου, παρ' όλο που η υψηλή της περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη την κάνει πολύτιμη ως πρόσθετο διάφορων παρασκευασμάτων.

Τα φιστίκια τρώγονται επίσης ψιλοκομμένα σε σαλάτες ή ελαφρά σοταρισμένα με κρέας. Καλό είναι να καταναλώνονται από τα μικρά παιδιά και από μητέρες που θηλάζουν αφού προστατεύουν από επικίνδυνες λοιμώξεις όπως η ηπατίτιδα και η φυματίωση. Οι αραχίδες επιπλέον βοηθάνε στις διαταραχές του αίματος, όπως είναι η έμμηνος ρήση στις γυναίκες και σε όσους αιμορραγούν από τη μύτη. Επιπλέον ο ξηρός καρπός της δρα κατά της χοληστερίνης.

Τα φρέσκα φιστίκια (ανάλατα και άψητα) περιέχουν ένα άφθονο ποσό υγιών πρωτεϊνών, όπως ασβέστιο, ψευδάργυρο, βόριο, κάλιο, φώσφορο , σίδηρο, τρυπτοφάνη, βιταμίνη Β και βιταμίνη Ε. Μια ποσότητα 100 γραμμαρίων νωπών φιστικιών έχει μεγαλύτερη αξία σε πρωτεΐνες, από μια μπριζόλα. Ως εκ τούτου, τα φιστίκια θεωρούνται ως η βέλτιστη πηγή πρωτεϊνών για τα άτομα που δεν καταναλώνουν κρέας. Όλα αυτά βοηθούν στην ανάπτυξη του εγκεφάλου αλλά και στην καλή λειτουργία του, επίσης διατηρούν τα οστά ισχυρά.

Χάρη στα συστατικά τους, τα φιστίκια συμβάλλουν στη σωστή αρτηριακή πίεση, και τη διάθεση. Επιπλέον, έχουν θετικές επιπτώσεις στην όραση. Από το φιστίκι παρασκευάζονται διάφορες σάλτσες. Μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν αλλεργικές αντιδράσεις στο συγκεκριμένο καρπό γι' αυτό συνιστάται προσοχή στην κατανάλωσή τους.

Τα ψημένα φιστίκια δεν είναι τόσο υγιής τροφή όσο τα νωπά. Η περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά των φρέσκων φιστικιών μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τις ποικιλίες, την ωριμότητα και την προετοιμασία.

Γράφει η Κατερίνα Καπώνη

Χρησιμοποιήθηκαν οι πηγές: «Ιστοσελίδα Διατροφή και Υγεία, Φιστίκια αράπικα», «Ειδική γεωργία, Σιτηρά και ψυχανθή», Δέσποινα Παπακώστα-Τασοπούλου, Καθηγήτρια Γεωπονικής Σχολής Α.Π.Θ., «Ιστοσελίδα ev-anthia, Φιστίκι αράπικο».

https://www.c-gaia.gr/news/newscategories/entry/araxida-diatrofi-arthrografia14